Tips and tricks voor bedrijfsovername
In dit artikel benoemen wij enige valkuilen en aandachtspunten bij het overdragen van een onderneming.
Hoe wordt de onderneming overgedragen?
Wat wordt er eigenlijk overeengekomen? Verkoop van aandelen in een vennootschap oftewel de eigendom van een rechtspersoon òf is er sprake van overname van een bedrijf met productiemiddelen?
Aandelenoverdracht
Wanneer aandelen van een besloten vennootschap worden gekocht, komt met de zeggenschap over de rechtspersoon ook het hele complex van rechtsbetrekkingen tussen die rechtspersoon en derden met de koop mee. De rechtspersoon blijft gewoon bestaan en er is feitelijk alleen sprake van wijziging van de identiteit van de aandeelhouder en/of bestuurder.
Bij een aandelenoverdracht wordt er door de verkoper veelal een balansgarantie afgegeven. Daarmee garandeert de verkoper dat de financiële toestand van het bedrijf naar waarheid wordt weergegeven door de balans die onderdeel uitmaakt van de verkoopovereenkomst. Gegarandeerd wordt dan dat een eventueel binnen een bepaalde periode gebreken en afwijking van de overdrachtcijfers moet worden vergoed (al of niet binnen een zekere marge).
Hier wordt vaak een denkfout gemaakt. Kopers denken dat bij een tegenvaller voor het bedrijf, bijvoorbeeld als gevolg van extra crediteuren of onverwachte claims, de daarmee door het bedrijf geleden schade ook meteen de schade is die de koper van de aandelen lijdt. Dat is niet juist. Een door het bedrijf geleden schade betekent nog niet automatisch een schade tot dezelfde hoogte voor de koper van de aandelen. De waarde van de gekochte aandelen hoeft namelijk niet noodzakelijkerwijs evenredig te dalen door deze schade. Let er dus op dat de balansgarantie niet alleen wordt gegeven ten gunste van koper van aandelen, maar ook ten gunste van de gekochte onderneming zélf.
Overname van bedrijfsmiddelen
Bij overname van onderdelen van een bedrijf zelf, een zogeheten activa-transactie, neemt de koper in principe alleen maar de productiemiddelen over en worden de schulden niet automatisch mee overgenomen door de koper. Ook hier moet goed naar gekeken worden, want vaak is toch medewerking noodzakelijk van bepaalde schuldeisers om de onderneming voort te zetten, denk bijvoorbeeld aan leveranciers of leasemaatschappijen die machines hebben gefinancierd.
Ook moet gekeken worden of de achtergebleven activiteiten wel voldoende levensvatbaar zijn, dan wel dat de oude eigenaren instaan voor de afwikkeling van dat bedrijf, anders komen er mogelijk claims wegens het onrechtmatig leeghalen van de oude onderneming.
Werknemers
Hoe zitten de arbeidscontracten in elkaar? Bij welke personen berust de specifieke bedrijfskennis? Een bedrijf kan nog zo prachtig en winstgevend zijn, maar als direct na de overname van het bedrijf de personen, die over de specifieke kennis beschikken, ontslag nemen en voor zichzelf beginnen, heeft de koper het nakijken. Een dergelijk bedrijf is alleen iets waard wanneer er garanties/ zekerheden zijn dat de personen die een sleutelrol in het bedrijf vervullen ook daadwerkelijk langere tijd bij het bedrijf betrokken zullen blijven.
Let op:
- Als een onderneming wordt overgedragen, moet de overnemer zich realiseren dat hij/zij van rechtswege ook alle verplichtingen ten aanzien van de werknemers overneemt. Dat is niet weg te contracteren tenzij de werknemers daar zelf expliciet mee akkoord zouden zijn.
- De verplichtingen ten opzichte van de werknemers gaan in beginsel niet over naar de overnemer wanneer deze het bedrijf failliet is gegaan de activiteiten worden overgenomen van de curator.. Echter: de anciënniteitsrechten van de werknemers voor berekening van hun ontslagvergoedingen bij einde dienstverband gaan wel over naar de nieuwe ondernemer.
Huurovereenkomsten
Zijn er relevante huurovereenkomsten die tegen het eind van hun termijn lopen? Een beetje zuur als je een bedrijf koopt waarvan de huur gewoon opzegbaar is, ook al zou je de ontruiming kunnen vertragen door ontruimingsbescherming in te roepen. Het zal niet de eerste keer zijn dat iemand een café/restaurant overneemt en dat de huurovereenkomst betrekkelijk kort na de overname afloopt. Veel geïnvesteerd en het nakijken… De goodwill zat in de locatie en bij verhuizing moet je feitelijk helemaal opnieuw beginnen.
Hoe kan Bowmer & Nuiten u helpen?
Dit artikel is uitsluitend bedoeld om u een idee te geven wat er bij bedrijfsovername kan komen kijken en dient niet tot advies. Zoals u ziet, zitten er namelijk veel bekende en onbekende haken en ogen aan een bedrijfsovername. Laat u begeleiden door een specialist op dit gebied en voorkom problemen. Ons team ondernemingsrechtadvocaten weet precies waar de angel zit. Ook hebben we ruim ervaring met begeleiding van ondernemers die goederen of ondernemingen uit faillissement willen kopen.
Wilt u even van gedachten wisselen over uw specifieke situatie? Neem dan contact op met Pim Nuiten of Jaap Wijnja.
